Czasem mam tak, że siedzę sobie przy biurku i coś robię. Nazwijmy to pracą. Obok stoi napój. Nazwijmy go kawą. Praca idzie nieźle. Kątem oka widzę punktową zmianę natężenia światła w pobliżu. To mrugnął telefon. Jakieś powiadomienie. Zerknę, może to coś ważnego. Ktoś mi przesłał link do ciekawego artykułu, otwieram, chwila przerwy nie zaszkodzi. Gdy czytam, pojawia się powiadomienie, że ktoś ze znajomych opublikował post na Instagrame. Wchodzę, daję serduszko, scrolluję chwilkę. O, jak śmiesznie jeż je jabłko. Aha, przecież czytałam artykuł. Jak już jestem to sprawdzę mejla… Podnoszę wzrok. Minęła godzina. Co to ja robiłam?
Możliwe, że tylko ja tak mam, ale z książki "Wyloguj swój mózg”, która faktycznie zrobiła mi rzeczy w mózgu wynika, że nie tylko ja. Co więcej, to tak działa, bo tak ma działać.
Wspomniana książka zaczyna się kilkoma stronami kropek. Co to za kropki? Taki notatniczek na dzień dobry? Ja i tak czytam z czytnika, nic mi po notatniczku, więc przesuwam palcem po ekranie na kolejną stronę, gdzie znajduję odpowiedź. Autor pisze, że właśnie patrzyłam na 10 tysięcy kropek. Czyli tyle, ile generacji mieszkało na Ziemi od momentu pojawienia się pierwszych ludzi w Afryce Wschodniej. Ale to nie koniec ciekawostek. Dalej czytam, że tylko 8 kropek żyło w świecie z elektrycznością, bieżącą wodą i telewizorami, 3 kropki znały komputery, komórki i samoloty, a tylko jedna generacja nie zna świata bez smartfonów, Internetu i Facebooka.
Ten uroczy trik z kropkami ma za zadanie zobrazować jak bardzo jako gatunek nie jesteśmy przystosowani do tego, co serwuje nam współczesny świat. Dlaczego?
Social media a nasz mechanizm nagrody
My, ludzie, poszukujemy wiedzy. Im więcej wiemy o otoczeniu, tym większa szansa na przetrwanie. Gdy uczymy się czegoś nowego, mózg uwalnia dopaminę. Robi nam się fajnie. To dlatego chętnie przeklikujemy się przez kolejne linki. W dodatku zawsze wydaje nam się, że następna strona jest atrakcyjniejsza niż ta, którą aktualnie widzimy. Jedna piąta wszystkich stron internetowych przykuwa uwagę odwiedzających na nie dłużej niż 4 sekundy, a ponad 10 minut pozostajemy na 4% z nich.
Zadaniem tego mechanizmu jest prawdopodobnie zapewnienie motywacji, szczególnie przydatnej naszym zbieracko-łowieckim przodkom, w warunkach gdy na przykład dostępność pożywienia była niepewna. Czy na tym krzaczku będą jagody, które mogę zjeść? Ej, tam chyba jest lepszy krzaczek. Co to za szelest? Coś mignęło tam w krzakach, co to było? Gonić czy uciekać?
Mamy upodobanie do nieznanych wyników, a media społecznościowe sprytnie to wykorzystują. Nakręcają chęć rzucenia okiem na telefon, żeby sprawdzić czy nie pojawiło się nic nowego, dodatkowo dają nam pozytywne wzmocnienie w odpowiednim momencie. Lajki pod naszym zdjęciem nie zawsze pokazują się w tej samej chwili, w której ktoś je klika. Algorytmy wstrzymują czasem ukazanie się reakcji na nasz post w oczekiwaniu na to, aż nasz układ nagrody wejdzie na najwyższe obroty.
Ale czy media społecznościowe to samo zło?
Wygląda na to, że sami twórcy najpopularniejszych rozwiązań zdają sobie sprawę z zagrożeń, jakie te ze sobą niosą. Autor funkcji lajkowania na Facebooku, Justin Rosentein przyznaje, że prawie nie korzysta z Facebooka. Steve Jobs ogranicza swoim dzieciom dostęp do urządzeń elektronicznych, a dzieci Billa Gatesa dostały swoje pierwsze komórki, gdy skończyły 14 lat.
Choć lektura tej książki z kropkami chwilami mroziła mi krew w żyłach i zaraz po niej odinstalowałam wszystkie aplikacje społecznościowe na telefonie, zablokowałam feed na fejsie i postanowiłam zamieszkać w chacie z drzew wśród drzew, to daleka jestem od podejścia że social media, internety i telefony to samo zło. Aktualnie nie mieszkam w chacie wśród drzew, dalej korzystam z Facebooka i Instagrama, nawet to lubię, ale aplikacji w telefonie już nie zainstalowałam ponownie. Nie żebym odkryła Amerykę, ale uczę się bardziej świadomego współistnienia z mediami społecznościowymi i robię to z większą wyrozumiałością dla tego pierwotnego człowieka we mnie, który dalej szuka swoich jagód.
Książka, do której się odwołuję: https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4907701/wyloguj-swoj-mozg-jak-zadbac-o-swoj-mozg-w-dobie-nowych-technologii
Po więcej treści dotyczących cyfrowego minimalizmu warto zajrzeć tu: https://calnewport.com/writing/